Τι είναι ο Καρκίνος;

Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια που εμφανίζεται εξαιτίας της ανεξέλεγκτης κυτταρικής διαίρεσης. Τα κύτταρα είναι οι δομικές και λειτουργικές μονάδες του ανθρώπινου σώματος. Υπό κανονικές συνθήκες, τόσο η κυτταρική διαίρεση, όσο και η λειτουργία των κυττάρων υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο, ο οποίος εξασφαλίζει την υγεία του οργανισμού.

Αντιθέτως, στον καρκίνο μια ομάδα κυττάρων ξεφεύγει από αυτόν τον έλεγχο και δημιουργεί μία μάζα, τον όγκο, όπου τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.

Τα καρκινικά κύτταρα χαρακτηρίζονται από την ικανότητα να διηθούν παρακείμενα όργανα αλλά και να μετακινούνται σε άλλα σημεία του σώματος μακριά από το αρχική εντόπισή τους. Αυτές οι ιδιότητες διαφοροποιούν τα καρκινικά κύτταρα από τα φυσιολογικά κύτταρα του ανθρώπινου σώματος.

Ο καρκίνος αποσταθεροποιεί την φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Η έγκαιρη πρόληψη και η κατάλληλη θεραπεία από εξειδικευμένους επαγγελματίες είναι σημαντικοί παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν την έκβαση της νόσου.

Πολλοί παράγοντες ευθύνονται για την πρόκληση καρκίνου. Η καρκινογένεση είναι μια διαδικασία μέσω της οποίας τα καρκινικά κύτταρα διαφεύγουν του ελέγχου του οργανισμού. Προκαλείται από έναν συνδυασμό περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων, καθένας από τους οποίους ευθύνεται σε διαφορετικό βαθμό για την εμφάνιση του καρκίνου σε κάθε ασθενή.

Η κληρονομικότητα είναι πιο εύκολα αναγνωρίσιμη σε ορισμένες μορφές καρκίνου (όπως στον καρκίνο του μαστού και τον καρκίνο του παχέος εντέρου). Ορισμένοι τύποι καρκίνου συνδέονται σχεδόν αποκλειστικά με περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. το κάπνισμα για καρκίνο του πνεύμονα, η υπεριώδης ακτινοβολία για τον καρκίνο του δέρματος, ο ιός HPV για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κλπ.). Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο καρκίνος είναι το αποτέλεσμα μιας προδιάθεσης που έχει γενετικό υπόβαθρο σε συνδυασμό με την έκθεση σε μία επιβλαβή περιβαλλοντική επίδραση.

Σε μερικές περιπτώσεις, η διάγνωση του καρκίνου πραγματοποιείται όταν είναι ήδη αρκετά προχωρημένος, καθώς συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Για δεκαετίες, οι επιστήμονες στοχεύουν στον εντοπισμό των διαγνωστικών μεθόδων που θα επέτρεπαν την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, μεγιστοποιώντας τα θεραπευτικά οφέλη. Σήμερα η διεξαγωγή ιατρικών ελέγχων ρουτίνας για τον εντοπισμό του καρκίνου στον γενικό πληθυσμό έχει επιφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου.

Οι πιο γνωστές είναι η ετήσια μαστογραφία, το Τεστ Παπανικολάου, η εξέταση του PSA για τον καρκίνο του προστάτη και η κολονοσκόπηση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου.

Δυστυχώς, στους περισσότερους τύπους καρκίνου η διάγνωση πραγματοποιείται όταν ο καρκίνος προκαλέσει συμπτώματα, τα οποία καθοδηγούν τους ασθενείς στο να ζητήσουν ιατρική βοήθεια. Σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ζητούνται συχνά από τους επαγγελματίες πιο εξειδικευμένες διαγνωστικές εξετάσεις.