Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος των γυναικών στον Δυτικό κόσμο. Στην καρκινογένεση, κύτταρα του μαστού χάνουν τον έλεγχο και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.
Αίτια:
- Ηλικία εμμηναρχής: Σε όσο μικρότερη ηλικία εμφανισθεί η περίοδος τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος
- Ατεκνία: Οι γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά, κινδυνεύουν περισσότερο.
- Ηλικία 1ης τελειόμηνης εγκυμοσύνης: Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία απόκτησης του 1ου παιδιού, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος.
- Ηλικία εμμηνόπαυσης: Όσο μεγαλύτερη η ηλικία της γυναίκας τόσο αυξάνει και ο κίνδυνος.
- Κληρονομικό ιστορικό: Μεταλλάξεις σε δύο γονίδια, τα BRCA 1 και BRCA 2 μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Η γυναίκα με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου μαστού ή ωοθηκών πρέπει να υποβληθεί σε γενετικό τεστ για BRCA 1 και BRCA 2 για να μάθει αν έχει αυτή την προδιάθεση. Γυναίκες με περισσότερους από δύο συγγενείς Α’ βαθμού με καρκίνο του μαστού ή των ωοθηκών, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν μετάλλαξη στο γονίδιο BCRA1 και BCRA2. Eπίσης έχουν βρεθεί πολλά άλλα γονίδια που σχετίζονται με εμφάνιση καρκίνου μαστού και είναι δυνατόν να γίνει γονιδιακός έλεγχος για διαπίστωση γενετικής προδιάθεσης.
- Διαιτητικοί παράγοντες: Η παχυσαρκία στην εμμηνόπαυση, το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος αυξάνουν τον κίνδυνο, να εμφανίσει μία γυναίκα, καρκίνο του μαστού.
- Ορμονική υποκατάσταση μετά την εμμηνόπαυση
- Ακτινοβολία στο θώρακα κυρίως κατά την εφηβεία
Συμπτώματα / Διάγνωση
Το πιο συχνό σύμπτωμα που οδηγεί στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού είναι ένα ψηλαφητό ογκίδιο, που συνήθως γίνεται αντιληπτό από την ίδια την ασθενή. Άλλα συμπτώματα είναι η αλλαγή στο μέγεθος ή στο σχήμα του μαστού, η στροφή της θηλής προς τα μέσα (εισολκή), η έκκριση υγρού από τη θηλή, αλλαγές στο δέρμα (σαν φλοιός πορτοκαλιού ή έκζεμα) και μερικές φορές (σπάνια) πόνος στο μαστό (μαστοδυνία). Συχνά είναι τυχαίο εύρημα σε μαστογραφία.
Η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει:
- Κλινική εξέταση (λήψη ιστορικού, επισκόπηση, ψηλάφηση μαστών)
- Ψηφιακή μαστογραφία
- Μαγνητική Μαστογραφία
- Υπερηχογράφημα μαστών
- Παρακέντηση
- Κυτταρολογική εξέταση
- Αξονική τομογραφία θώρακος, κοιλίας, τραχήλου και σπινθηρογράφημα οστών για τη σταδιοποίηση της νόσου
- Η οριστική διάγνωση γίνεται με λήψη βιοψίας (δια βελόνης ή ολική αφαίρεση).
Θεραπεία
Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού αποτελείται από:
- Χειρουργική (ογκεκτομή, τμηματεκτομή, μαστεκτομή, αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης)
- Ακτινοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία (κλασσική και στοχευμένη)
- Ορμονοθεραπεία
Αποκατάσταση Μαστού Μετά Από Μαστεκτομή
Η αποκατάσταση του μαστού μπορεί να γίνει, είτε αμέσως μετά το χειρουργείο, είτε σε δεύτερο χρόνο, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα ανάλογα με το εάν πρέπει να ακολουθήσει κάποια θεραπευτική αγωγή, χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία.
Σκοπός της αποκατάστασης του μαστού είναι η επιδιόρθωση του σχήματος και της θέσης του μαστού.
Πρόληψη
Η τακτική ψηλάφηση από την ίδια τη γυναίκα και από ιατρό από την ενηλικίωση και η ετήσια μαστογραφία για γυναίκες πάνω από 40 ετών είναι βασικά εργαλεία στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Πάντως πολλοί υποστηρίζουν ότι σε γυναίκες χωρίς επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό συνιστάται μαστογραφία μετά το 50ο έτος της ηλικίας του και ανά διετία.
Για την πρόληψη του καρκίνου μαστού βοηθούν ένας υγιεινός τρόπος ζωής, η αποφυγή χρήσης εξωγενών ορμονών και ίσως η προφυλακτική χρήση ανταγωνιστών ορμονών και στην περίπτωση φορέων μετάλλαξης BRCA ½ η προφυλακτική μαστεκτομή.